Op elke verrekijker staat een soort vermenigvuldiging 8x40 of 10x21. Het eerste getal staat voor de vergrotingsfactor.
Concreet lijkt het hoeveel je dichter staat bij wat je observeert. Met een 10x verrekijker lijkt een vos op 120 meter nu op 12 meter van je. Hoe groter de vergroting, hoe dichter je lijkt te staan, maar... het beeld wordt ook onrustiger, donkerder en met een smaller gezichtsveld. Opteer liever voor een comfortabele 8x dan een vermoeiende 12x.
Het tweede getal in de vermenigvuldiging 8x40 of 10x21 is de diameter. De lens van het objectief is dan hier 40mm of 4cm of 21mm of 2,1 cm groot. Hoe groter de diameter, hoe helderder het beeld wordt. Interessant bij schemer of om te zien of het nu gele of groene pootjes zijn in de rietkraag. Of is het nu een fitis of een tjiftjaf? Maar... hoe groter de diameter, hoe groter en zwaarder je verrekijker wordt.
De uittredepupil is de diameter van de lichtbundel die op je oog valt, weergegeven in mm. De uittredepupil wordt berekend door de lichtsterkte door de vergrotingsfactor te delen. Hoe groter de uittredepupil, hoe beter de verrekijker in omstandigheden met weinig licht gebruikt kan worden. Topkijkers hebben toch een kleine uittredepupil en een helder beeld omdat de lenzen kwaliteitsvoller zijn.
Het schemergetal is het vermogen om detail waar te nemen in omstandigheden met weinig licht. Hoe groter het getal, hoe meer detail. Belangrijk bij zonsopgang of zonsondergang, of in een donker bos.
De breedte van het zichtbare gebied op een afstand van 1 kilometer. Je ziet dan bv 123m van de heuvel als je er 1 km van staat.
Als je ogen ver of dicht van elkaar staan, moet je de kijker open en toe plooien. Belangrijk als je kinderen meekijken.
Stel dat je ogen verschillend zijn van brilsterkte, dan kan je met je bril of lenzen door je kijker kijken. Maar je kan ook de kijker aanpassen en een verschil maken tussen rechts en links. Heel eenvoudig en eens juist gezet blijft. Natuurlijk opletten als je de kijker doorgeeft naar een natuurliefhebber met perfecte ogen. Een klein draaitje en alles staat weer gelijk.
De Porroverrekijker is vaak groter dan een Dakkantverrekijker. Het licht gaat doorheen de verrekijker via een knik met prisma's. De Porrokijkers lijken wat ouderwetser en breder. Ze kunnen minder vlot in een jaszak of heuptas.
Marinekijkers - eventueel met kompas ingebouwd - zijn meestal toch waterdichte Porrokijkers.
Onder de mantel wordt een gas gespoten. Zo is kijker spat- & condensvrij. Toch wel belangrijk als je in de winter je verrekijker uit je warme rugzak haalt en die wilde zwanen wil zien overvliegen.
Jeroens gouden tip : De beste kijker, is de kijker die je mee neemt. Kies liever een compacte kijker dan een heel lichtsterke grote kijker die je te zwaar vindt.
Heel heldere kijkers zijn meestal groot en snoeren dus in je nek bij lange wandelingen. Ikzelf draag dan mijn kijker over de schouders of nog liever mijn harnas. Zie de accessoires. Een must bij lange tochten. Is wandelen en fietsen belangrijker dan observere, kies dan een kleinere kijker met bv diameter 32.
Rubberbekleding of mooi ogend chroom of leder. Het kan allemaal. De meeste kijkers reinig je met wat milde handzeep, onze Porteman-brilspray - die krijg je gratis en mag je altijd gratis bijvullen :-) - of soms vaseline.
Statieven zijn uit aluminium, Carbon of zelfs in hout bij de prachtige interieurtelescoop van Swarovski.
De oculairdoppen kan je overplooien of in- & uitschuiven. Die laatste zijn duurzamer en het gaat sneller als je met 2 kijkt en de ene een bril draagt en de andere niet.
Digiscoping! Super! Fotografeer en film door je telescoop. Als je telescoop bv 50x vergroot én je gsm 3x, kan je die kraanvogel wel 150X dichter krijgen. We hebben koppelingen voor smartphones en reflexcamera's. Je kan veel digiscoopfoto's zien van Jeroen Porteman ontdekken op de Facebook & instagrampagina PortemanKijkers. Zoek eens naar de foto's met de sneeuwluipaarden die kilometers ver zaten.
Sommige verrekijkers hebben ook een koppelstuk voor digiscoping. Het is moeilijker stabiel
Bijna alle verrekijkers kunnen op een statief gezet worden, al dan niet met een koppelstuk. Persoonlijk vinden we dit niet zo zinvol, behalve als je heel lang wil observeren of je geen stabiele hand hebt. Hoe groter de vergroting, hoe meer de kijker schudt en vaster je hand best is.
Elke kijker heeft een 15-tal lenzen. Telkens botst het beeld / licht op een lens en weerkaatst een deeltje. Dit gaat verloren. Als telkens 2% verdwijnt X 15 lenzen = 30% helderheidsverlies. Door een superontspiegeling op de lenzen te coaten worden deze weerkaatsingen teniet gedaan. Goedkope kijkers hebben een ontspiegeling aan de buitenkant maar op de leznen inwendig ligt niets. Daarom verliezen heel veel scherpte en helderheid.
Ik sleurde mijn verrekijker overal mee en echt : stof kruipt overal! Tussen elk scharniertje tot in de kijker. Door gasvulling en een goede bekleding kunnen we dit vermijden.
Ken je het gevoel? Over rotsen klauteren met een rugzak, waterflessen aan de beugel, fotocamera slingerend, verrekijker aan je harnas, en dan nog je partner of kind ondersteunen. Een kijker moet perfect afgesteld zijn van lenzen binnenin; de minste verschuiving door een schok van de lens verknoeit het allemaal. Goede kijkers hebben lenzen die in een stabiel omhulsel zitten zodat ze veel meer kunnen verdragen.
Alle telescopen bij Optiek Porteman zijn 'aards'. Dwz dat ze voor het kijken op aarde bedoeld zijn : vogels, boten, digiscoping, ... Natuurlijk kan je ook naar vliegtuigen spotten. Ze vergroten tot maximum 70x en staan op een statief. We noemen ze ook 'spottingscopes'.
Astronomische kijkers zijn sterrenkijkers vergroten meer dan 150x.
De meeste kijker hebben een hoek 'angle' : je moet je hoofd een beetje buigen om er door te kijken. Dit is gemakkelijker bij lang kijken of als natuurliefhebb
Telescopen hebben een vaste vergroting, bv 30x of 50x, of een zoom : 15x tot 60x. Met een 30x lijkt die das op 10m te staan ipv op 300 meter. Een zoom heeft een iets breder gezichtsveld dan een vaste vergroting, maar is superhandig.
Ikzelf observeer altijd op 20x en zoom dan even in als ik iets ontdek. Het vergemakkelijkt het zoeken.
Hoe groter de lensdiameter, hoe helderder en kleurrijker het beeld. Dit is belangrijk als je in het schemer kijkt of zeker als je er mee wil filmen & fotograferen = digiscoping. De telescoop wordt dan wel groter en zwaarder. Als je telescoop vooral thuis staat, kies dan een groot objectief. Als je hem graag meeneemt op trektochten, kies dan een klein of middelgrote telescoop.
De uittredepupil is de diameter van de lichtbundel die op je oog valt, weergegeven in mm. De uittredepupil wordt berekend door de lichtsterkte door de vergrotingsfactor te delen. Hoe groter de uittredepupil, hoe beter de verrekijker in omstandigheden met weinig licht gebruikt kan worden. Topkijkers hebben toch een kleine uittredepupil en een helder beeld omdat de lenzen kwaliteitsvoller zijn met betere ontspiegelingen.
Misschien wil je helemaal niet ver kijken met je telescoop, maar wel die goudgerande kever aan de overkant van het beekje. En wil het hem met je smartphone digiscopen? Dit kan, maar dan moet je telescoop ook scherp kunnen stellen vanaf bv 2,5 meter.
Het gezichtsveld is de breedte van het zichtbare gebied op een afstand van 1 kilometer. Je ziet dan bv 18 meter breedte van de Ieperse Lakenhallen als je er 1 km van staat.
Een zoom telescoop heeft een smaller veld dan vaste vergroting, maar door hem bij het zoeken uit te zoomen los je dit op.
De meeste telescopen zijn monoculair : je kijkt met 1 oog. Het is ook te moeilijk om met beide ogen samen te kijken als de vergroting sterk wordt.
Supergoede telescopen zoals de BTX van Swarovski hebben een binoculair beeld maar verliezen hun zoomfunctie. Ze zijn wel rustiger als je een hele dag aan een stuk observeert, zoals de roofvogels in Batumi of een sneeuwluipaardenexpeditie.
Onder de mantel wordt een gas ingebracht. De spottingscope wordt spat- & condensvrij.
Gebruik je je telescoop binnen in een appartement of om je pijl in de roos te zien tijdens indoor boogschieten, dan is dit minder belangrijk. Maar vanaf je buiten komt, kies zeker een waterdichte spottingscope.
De ontspiegelingen op élke lens in de telescoop absorberen het licht dat reflecteert. Zo bereikt veel meer licht en kleur je ogen. Het kan tot 40% verschil maken in zuiverheid. Denk maar aan spiegelende of niet spiegelende brillen.
Hoe groter de telescoop, hoe groter de diameter wordt én hoe helderder 's avonds of bij digiscoping / fotografie. Als je vooral trektochten doet, kan hij dan wel zwaar worden.
Bij Swarovski kan je dezelfde kop (oculair) of objectieven van verschillende grootte koppelen. Ideaal als je het allebei wil en niet te veel wil besteden.
Hoe groter en zwaarder de spottingscope, hoe steviger het statief zal moeten zijn. Zeker als je nog een fototoestel er op wil klikken.
Digiscoping! Super! Fotografeer en film door je telescoop. Als je telescoop bv 50x vergroot én je gsm 3x, kan je die kraanvogel wel 150X dichter krijgen. We hebben koppelingen voor smartphones en reflexcamera's. Je kan veel digiscoopfoto's zien van Jeroen Porteman ontdekken op de Facebook & instagrampagina PortemanKijkers. Zoek eens naar de foto's met de sneeuwluipaarden die kilometers ver zaten.
Dit is het punt waarop de telescoop scherpstelt. Aan elke telescoop zijn 1 of 2 draaiwielen om snel scherp te stellen op het juiste brandpunt. Heel eenvoudig!
